اثرات سوختهای فسیلی بر محیط زیست: با نگاهی به خاورمیانه و ایران

چکیده

ترکیب هیدروسفر و اتمسفر زمین در ابتدای شکل گیری زمین و آرکئن با وضعیت فعلی آن بسیار متفاوت بود. در آرکئن، ترکیب جو عمدتاً CO₂ با مقادیر کمی گازهای متان و نیتروژن و تقریباً بدون اکسیژن بود. علاوه بر این، آب اقیانوس دارای pH اسیدی بود. پس از چند صد میلیون سال فعالیت های زمین شناسی و زیستی، تقریباً از اواخر پروتروزوئیک و فانروزوئیک، ترکیب جو و هیدروسفر شکل کنونی را به خود گرفته است. از آغاز پالئوزوئیک تا میوسن، برای بیش از چهارصد میلیون سال، در نتیجه فعالیت های زیستی و پدیده های زمین شناسی، بخشی از گاز دی اکسید کربن جو در سوخت های فسیلی (نفت، گاز، زغالسنگ) تجمع یافت. پس از انقلاب صنعتی تمدن بشری بر استفاده از سوخت های فسیلی افزود. با اوج استفاده از این منابع در سال 1950 تاکنون و ادامه این روند تا سال 2050 یعنی در حدود 100 سال، تقریباً 80 درصد از ذخایر انباشته جهان را مصرف خواهد کرد. افزایش ناگهانی CO₂ در چنین زمان کوتاهی به معنای وارد کردن یک شوک ناگهانی به ترکیب جو و در نتیجه افزایش گرمای زمین است و انتظار میرود این روند شدیدتر شود. این مشکل باعث تغییراتی در آب و هوای کره زمین شده و نتیجه آن تغییرات شدید بارندگی، خشکسالی در برخی مناطق از جمله ایران، خاورمیانه و شمال آفریقا، تغییر الگوی بارندگی و نوع آن در آینده نزدیک خواهد بود. سیاره زمین، خشک شدن بسیاری از دریاچه ها و رودخانه ها در مناطقی با عرض های جغرافیایی 20 تا 35 درجه و همچنین تغییر در سطح آب اقیانوس ها و حتی تغییرات pH آن ها جامعه بشری و برخی از گونه های زیستی را تهدید می کند.