نگرشی زمین شناسی در تعیین مسیر تجارت سنگ قبور گورستان اسلامی روانسر

چکیده

سنگ علاوه بر اهمیت زمین شناسی و چینه نگاری آن در طول تاریخ برای تامین مواد و مصالح مورد نیاز انسان از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است.سنگ ها علاوه بر کاربردهای گوناگون در تامین مواد خام از ابزار سنگی گرفته تا مواد معماری در مراسم تدفین و تزئین قبور مردگان نیز نقش عمده ای داشته است همین امر موجب شده تا جوامع مختلف به شناخت و تجارت سنگ های مقاوم برای کاربری های آرامگاهی روی اورند. استفاده از مواد سنگی برای سنگ قبور به ویژه در دوره های متاخر اهمیت ویژه ای یافته است. نمونه های مختلفی از سنگ قبور امروزه در گورستانها به کاربرده می شوند. با این حال تجارت سنگ و انتخاب برخی از سنگها برای استفاده به عنوان سنگ قبر نیز رواج داشته است. نمونه ای از انتقال و واردات سنگ قبر را می توان در گورستان اسلامی روانسر مشاهده کرد. در این گورستان که مد نظر این مقاله است محیط زمین شناسی و مصالح بومی عمدتا" از سنگهای آهکی سازند بیستون تشکیل یافته اند در حالی که سنگهای قبور گورستان اسلامی ( از اواخر صفوی تا اوایل قاجار) از ماسه سنگهای سبز رنگی تشکیل شده اند که مشخصا" از نواحی اطراف آورده شده اند. در این نوشتار با بررسی زمین شناسی رخنمونهای سنگی مسیرهای احتمالی تجارت سنگ قبور در گورستان اسلامی روانسر تعیین و بر اساس پاره ای از شواهد اجتماعی و مردم نگاری تایید شده اند.