فلوي مگنتیتی و ارتباط آن با سنگهاي ماگمایی در منطقه شهرک، شمال شرق کردستان، ایران

چکیده

 کانسار آهن شهرک در شمال غربی ایران، شمال شرقی استان کردستان، در 60 کیلومتری شمال شهر بیجار و 20 کیلومتری غرب بخش حسنآباد یاسوکند قرار دارد. کانسار آهن شهرک به عنوان بخشی از ماگاتیسم سنوزوئیک مجموعه ارومیه دختر و در منطقه تکاب قرار گرفته است. واحدهای سنگی الیگومیوسن سنگ میزبان کانی سازي آهن می باشند. مهمترین و فراگیرترین حادثه در تکوین پوستۀ ایران زمین، حوادث ماگمایی سنوزوئیک بوده باشد که در فاز کوهزایی آلپی روي داده است و طی آن رشته کوه هاي آلپ- هیمالیا تحت تأثیر قرار گرفته در منطقه شهرک فعالیت های ماگمایی از ائوسن تا میوسن قابل پیگیری است. سنگهای ماگمایی منطقه معدنی شهرک شامل سنگهای آتشفشانی اسیدی، آندزیتی و نفوذي های کم عمق می باشند. بر مبنای مطالعات ژئوشیمیایی سنگ های ماگمایی منطقه در سری کالکوآلکالن قرار می گیرند. محیط تکتونیکی این سنگهای ماگمایی مشابه محیط کوهزایی مرتبط با مناطق فرورانش می باشد. کانه اصلی این کانسار مگنتیت است هرچند به همراه کانی سازی اصلی مگنتیتی، کانی هاي فرعی مانند پیریت، کالکوپیریت، پیروتیت و کانی هاي ثانویه اکسیدهای آهن مانند گوتیت و هماتیت نیز دیده می شود. اکسیدهای هماتیت و گوتیت اولیه نیستند و مقدار آنها در کانسنگ خیلی کم است. ماده معدنی تقریباً در یک راستا به صورت عدسی های پراکنده عمدتاً بر روی سنگ های آهکی و ریولیتی مرز آکیتانین– بوردیگالین و/ یا در بین سنگ های آندزیتی قرار گرفته است. شواهد کانی شناسی، صحرایی، ژئوشیمیایی و سنگ هاي فراگیر همه حکایت از یک خاستگاه ولکانوژنیک (آتشفشانزاد) دارد و می توان بخشی از کانی سازی کانسار را به صورت فلوی مگنتیتی تصور کرد. گدازه مگنتیتی که در حجم کم در مقایسه با حجم ماگمای ریولیتی به صورت فلوی مگنتیتی فوران نموده است، مانند یک گدازه عمل نموده است که آن را فلوی مگنتیتی نامگذاری نموده اند.